สำหรับวงการศิลปะร่วมสมัยระดับโลกนั้น Bill Viola ถือเป็นศิลปินตัวพ่อสาขาวีดีโอ อาร์ตระดับตำนานที่ยังมีชีวิตอยู่ ผลงานของเขามีความโดดเด่น น่าจับตามองเป็นอย่างมาก โดยเขามักนำสื่อสมัยใหม่หลากหลายแขนงมาผสมผสานเข้ากับอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ ของมนุษย์ และแนวความคิดอันเฉียบคมอย่างน่าทึ่ง ไม่ว่าจะเป็นศิลปะการจัดวาง (Installation) ภาพยนตร์ เสียง วิดีโอ และอื่นๆ อีกมากมาย โดยเขาได้จัดแสดงผลงานศิลปะมาแล้วทั่วโลก รวมทั้งยังเคยมาแสดงผลงานใน  bangkok art biennale ครั้งล่าสุดที่ประเทศไทยด้วย

Bill Viola เป็นศิลปินชาวอเมริกัน จบการศึกษาจาก Syracuse University ก่อนที่จะไปศึกษาต่อที่ Art/Tapes/22 สถาบันศิลปะชื่อดังในเมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี เขาถือเป็นศิลปินยุคบุกเบิกของศิลปะแขนงวิดีโอ อาร์ต โดยเขาได้ทุ่มเทพลังในการพัฒนาเทคนิคและสร้างสรรค์ผลงานอันเยี่ยมยอดมาตลอดระยะเวลากว่า 40 ปี จนมีชื่อเสียง ได้รับการยอมรับไปทั่วโลก อีกทั้งยังได้รับการขนานนามว่าเป็น 'Rembrandt แห่งงานวิดีโออาร์ต’ และ ‘Caravaggio แห่งยุคไฮเทค’ ด้วย

ผลงานของ Bill Viola มักจะตั้งคำถามเกี่ยวกับวัฏจักรการเกิด การตาย และความทุกข์ทรมานของมนุษย์ และมักใช้ธาตุธรรมชาติทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟมาเป็นองค์ประกอบในการสร้างงาน ตัวอย่างเช่น The Sleep of Reason (1988) เมื่อผู้ชมเดินเข้าไปในห้องจะพบกับจอโทรทัศน์ที่ฉายภาพผู้ชายคนหนึ่งที่กำลังนอนหลับอยู่ แล้วไฟก็ดับลง จากนั้นสิ่งที่เห็นบนกำแพงกลับเป็นเพลิงที่กำลังลุกไหม้ ภาพป่าที่ดูน่ากลัว และภาพของผู้ชายที่กำลังจมน้ำ แล้วภาพทั้งหมดก็หายไปและกลับคืนสู่ภาพปกติอย่างรวดเร็ว เสมือนว่าผู้ชมเพิ่งได้เข้าไปเห็นฝันร้ายของชายที่กำลังนอนหลับ สะท้อนให้เห็นถึงโลกอีกด้านที่น่ากลัวซึ่งขนานกับโลกที่เราคุ้นเคย ส่วน Inverted Birth (2014) เป็นผลงานที่แสดงให้เห็นภาพเคลื่อนไหวของชายที่ยืนอยู่กลางท่ามกลางของเหลวสีสันต่างๆ ที่ซัดสาดร่างไปมา โดยต้องการสื่อถึงขั้นตอนในการชำระล้างจิตวิญญาณของมนุษย์ และอีกหนึ่งผลงานโดดเด่น Martyrs: Earth, Wind, Fire, Air (2014) ที่ได้นำมาจัดแสดงในนิทรรศการ Bangkok Art Biennale 2020 ที่แสดงให้เห็นภาพเคลื่อนไหวของชายหญิง 4 คน คนแรกถูกดินตกลงมาทับถมร่าง คนที่สองร่างกายถูกแขวนห้อยอยู่และโยกไปมาตามแรงลม คนถัดมากำลังถูกเปลวไฟเผา และอีกสุดท้ายถูกน้ำซัดกระหน่ำจากเบื้องบน โดยทุกคนต่างมีสีหน้าเรียบเฉย ไร้ความรู้สึก สื่อความแข็งแกร่ง ความพากเพียร อดทน เสียสละ แม้ร่างกายจะถูกทดสอบอย่างหนัก และการก้าวผ่านความมืดและความตาย เป็นต้น

บทความโดย : พิมพ์ปวีณ สุนทรธรรมรัต
photo : www.royalacademy.org.uk, www.taxashistory.unt.edu , www.universeart.com , www.dximagazine.com